Tag Archives: Cynhadledd Paris

Menter Adfywio Cymru’n annog eglwysi i weithredu ar bwnc newid hinsawdd

Posted on Tachwedd 22, 2019 | Gadael sylw

Mae eglwysi Cristnogol, fel grwpiau o grefyddau eraill, yn gymunedau lleol sy’n gweithredu ar amrywiaeth eang o faterion o bwys i’w hardaloedd ac i’r byd ehangach. Ac, fel arfer, rydyn ni’n cwrdd mewn hen adeiladau mawr sydd â thiroedd sylweddol.

Yn ddiweddar, gyda hyn mewn golwg, cynhaliwyd seminar gwerthfawr iawn gan fenter Adfywio Cymru ar bwnc Eglwysi’n Gweithredu ar yr Hinsawdd yn Neuadd Capel y Nant yng Nghlydach, Abertawe ( <http://www.capelynant.org&gt;).

Roedd yn ysbrydoliaeth imi, fel aelod o Gapel y Nant, i fod ymhlith tua 40 o gyfeillion brwd wrth iddynt egluro sut mae eu heglwysi nhw’n ceisio ffrwyno allyriadau niweidiol carbon deuocsid ac yn gweithredu i gynnal yr amgylchedd a byd natur.

Cafodd Eglwys Sant Paul, y

Rhai o’r cynrychiolwyr o eglwysi ledled deheubarth Cymru fu’n trafod newid hinsawdd yn neuadd Capel y Nant, Clydach, Abertawe.

Sgeti, Abertawe, eglwysi Plwyf Casllwchwr, a Chapel y Nant gyfle i gyflwyno braslun o’u gweithgarwch fel cychwyn i’r trafodaethau.

Dyma amlinellwyd ar ran Capel y Nant, yr unig eglwys Gymraeg oedd yn cael ei chynrychioli yn y Seminar:

· Dechrau cynnal oedfaon Sul ar bwnc Cristnogion a’r Ddaear wedi i’r eglwys gael ei sefydlu yn 2008
· Gosod ffenestri newydd yn y capel i leihau defnydd trydan / nwy gan arbed allyriadau carbon i’r atmosffer. Esbonio bod ein nenfwd yn dal yn broblem fawr heb ddeunydd ynysu.

Robat Powell, Arweinydd Capel y Nant, yn son am weithgarwch yr eglwys honno ar faterion yn ymwneud a’r Ddaear.

· Gwella’r ynysu/insiwleiddio wrth foderneiddio Neuadd y Nant
· Cynnal stondin misol Masnach Deg wrth gymdeithasu yn y Neuadd
· Dechrau plannu blodau wrth y capel yn benodol i gynnal gwenyn a gloynod byw – 2014
· Gosod Biniau ail-gylchu plastig a phapur yn y Neuadd
· Ffurfio cysylltiad arbennig fel un o gymunedau Cyfeillion y Ddaear – 2015
· Dangos ffilm More than Honey i’r cyhoedd yn Neuadd y Nant, am argyfwng y gwenyn – 2015
· Creu ac arwain taith Llwybr Gweddi Newid Hinsawdd i eglwysi Clydach – 2015
· Trefnu Deiseb gan aelodau CyN yn galw am Gytundeb cryf yng Nghynhadledd Newid Hinsawdd Paris – Tachwedd 2015
· Paratoi Arddangosfa o weithgarwch sawl mudiad amgylcheddol ar gyfer un o oedfaon Sul CyN – Tachwedd 2015
· Troi cefn ar gwmnïau llosgi carbon am ynni’r capel (British Gas a SSE Swalec) gan newid i gwmni ynni adnewyddol, glân Good Energy – 2017
· Elusen amgylcheddol Gristnogol A Rocha yn cofrestru Capel y Nant fel ‘Eglwys Werdd’ – 2018
· Capel y Nant yn cael ein derbyn fel un o grwpiau ymgyrchu lleol ymgyrch Gweithredu Hinsawdd Cyfeillion y Ddaear – 2019
· Cyd-weithredu â menter Adfywio Cymru wrth iddynt hybu gweithredu gan Eglwysi ar yr Hinsawdd trwy seminar yn ein Neuadd – 2019

Edrychwn ymlaen at glywed am eglwysi eraill sy’n cofleidio’r cyfle a’r cyfrifoldeb i ymuno â’r ymgyrch hynod bwysig hwn i warchod y Ddaear. Byddwn yn falch iawn i roi cyhoeddusrwydd i’w hymdrechion.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Addysg Amgylcheddol, Uncategorized

Tagiwyd , , , , , , , , , , , , , , ,

Croesawu codi’r tymheredd gwleidyddol ar bwnc tymheredd ein planed

Posted on Tachwedd 5, 2018 | Gadael sylw

Dros gyfnod helbulus o fwy na dwy flynedd, mae’r angen i geisio atal trychineb Brexit wedi galw am sylw a gweithredu gan bobl gall trwy wledydd a rhanbarthau Prydain.

Ond gwych nodi bod mudiad newydd Extinction Rebellion am atgoffa llywodraeth Toriaidd Theresa May, a phawb ohonom, bod rhaid parhau i weithredu o ddifrif i geisio ffrwyno bygythiad Cynhesu Byd-eang hefyd.

Rydym yn croesawu Extinction Rebellion gan fod gwir angen codi’r tymheredd gwleidyddol ar bwnc tymheredd y Ddaear. Wedi’r cyfan, mae’r difrod amgylcheddol a achosir i’n planed yn gyd-destun i’r cyfan arall a wnawn.

Protest cefnogwyr Extinction Rebellion yn Parliament Square, Llundain, as Hydref 31. Llun: Chloe Farand. Newyddion: https://www.desmogblog.com/

Ar Hydref 31, bu cannoedd o aelodau Extinction Rebellion yn cynnal protest yn Parliament Square yn Llundain. Dangos methiant Llywodraeth Theresa May, oedden nhw, i wynebu eu cyfrifoldebau dan Gytundeb Newid Hinsawdd Paris 2015. Arestiwyd 15 o’r protestwyr am orwedd ar y stryd.

Trwy  atal taliadau am drydan glan a ddaw o baneli haul ar doeau tai ac adeiladau eraill, a’u cefnogaeth i ddatblygu ffracio am nwy, mae’r Toriaid wedi dangos eu bod yn ystyried sicrhau elw i’r diwydiant ynni carbon difrodol yn bwysicach na’r angen i ffrwyno allyriadau carbon deuocsid.

Dyna sy’n llywio eu polisiau ynni er y rhybuddion mwya’ taer gwyddonol a gafwyd hyd yn hyn yn Adroddiad Panel Rhyng-lywodraethol y Cenhedloedd Unedig ar Newid Hinsawdd a gyhoeddwyd ar Fedi 8 (gweler y linc i’r Adroddiad dan ‘Gwyddoniaeth’ yn y rhestr gynnwys ar ochr chwith y tudalen).

Felly, diolchwn i aelodau Extinction Rebellion am eu gweithredu hyd yn hyn. Edrychwn ymlaen at eu hymgyrchu pellach yn ystod yr wythnos sy’n dechrau Tachwedd 12. Bydd y gweithgareddau hynny’n dod i ben gyda phrotest arall yn Parliament Square, Llundain, ar Dachwedd 19.

‘Na i Brexit!’ ac – ‘Ie i’r Ddaear!’ Dyna slogannau’r Papur Gwyrdd. Gobeithio bydd ein gwleidyddion yn ymateb yn gadarnhaol iddynt. Mae peryglon enbyd yn gwasgu arnom yn gynyddol wrth i arweinwyr gwallgof feddiannu grym llywodraethol ar bob llaw.

Dyma amser gwir dyngedfennol i ddynoliaeth a holl ffurfiau bywyd eraill ein planed. Fel dywed yr hen ymadrodd – Y cyfan sydd ei angen i ddrygioni lwyddo yw i bobl dda wneud dim.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Addysg Amgylcheddol, Newid Hinsawdd

Tagiwyd , , , , , , , , , ,

Ffilm newydd Al Gore yn bortread pwerus o’r ymdrechion i warchod y blaned

Posted on Rhagfyr 21, 2017 | Gadael sylw

Ar y wefan hon ar Orffennaf 31 eleni, roeddem wedi sôn am ffilm newydd Al Gore, An Inconvenient Sequel, sef yr olynydd i An Inconvenient Truth brofodd mor ddylanwadol ar bwnc argyfwng y Ddaear yn 2006.

Fe gyfeirion ni at adolygiad o’r ffilm newydd yn rhifyn Gorffennaf 30 yr Observer gan y newyddiadurwraig flaenllaw o Gaerdydd, Carole Cadwalladr. Annog pawb ohonom i weld y ffilm oedd hi.

Fe ddaeth â’i sylwadau i ben gyda’r geiriau hyn: ‘Brexit, Trump, newid hinsawdd, cynhyrchwyr olew, arian tywyll, dylanwad Rwsiaidd, ymosodiad chwyrn ar ffeithiau, tystiolaeth, newyddiaduraeth, gwyddoniaeth, mae’r cyfan yn gysylltiedig. Gofynnwch Al Gore … I ddeall y realiti newydd yr ydym yn byw ynddo, rhaid i chi wylio An Inconvenient Sequel: Truth to Power.’

Al Gore yn yr India, yn trafod effeithiau cynhesu byd-eang yn ystod ffilmio An Inconvenient Sequel: Truth to Power.

Erbyn hyn, o ddilyn ei chyngor a gwylio’r ffilm, rydym yn falch i gytuno gyda Carole Cadwaladr bod hon yn ffilm werthfawr arall gan gyn-Is Arlywydd  America sy’n esbonio’n effeithiol pa mor ddifrifol yw bygythiad cynhesu byd-eang.

Yn gefndir i’r ffilm mae darnau o sgyrsiau gan Gore i grwpiau rhyngwladol o Ymgyrchwyr I Ffrwyno Newid Hinsawdd.

Digon gwir, dyw hynny ddim yn swnio’n ddiddorol iawn!

Ond yn plethu trwy’r cyfan ceir braslun gafaelgar o ffeithiau cynhesu byd-eang, enghreifftiau brawychus o dywydd eithafol, toddiant iâ’r pegynau, a chodiadau yn  lefel y môr, ynghyd a chipolwg ar nifer o ymdrechion cymunedol i warchod a gweithredu. Mae’r cyfan yn arwain at drafodaethau’r gwleidyddion y tu-ôl-i’r-llenni yng Nghynhadledd Newid Hinsawdd Paris ym mis Rhagfyr 2015 – yn arbennig amharodrwydd India i droi cefn ar losgi carbon.

Daw’r i ffilm i ben gyda chytundeb annisgwyl-o-unol arweinwyr y gwledydd ym Mharis i geisio torri allyriadau carbon. Eu nod, meddant, oedd cyfyngu codiad tymheredd y Ddaear i lai na 2˚C o gymharu â dechrau’r Oes Ddiwydiannol.

Diweddglo trawiadol o gyffroes i’r ffilm, felly, i ysbrydoli pawb? Wel, nage. Daw’r ffilm i ben gyda datganiadau moel am ethol Donald Trump yn Arlywydd yr Unol Daleithiau yn 2016 gan dynnu’r wlad honno allan o Gytundeb Paris yn 2017.

Siom, felly, i Al Gore sydd wedi treulio rhan mor fawr o’i fywyd yn ceisio atal y corfforaethau carbon rhag difrodi’r Ddaear. A her i bawb oedd yn credu bod Cytundeb Paris yn golygu y gallwn ymlacio a gadael i’r drefn edrych ar ôl y blaned ar ein rhan.

I’r gwrthwyneb, yn sydyn fe welwn fod yr asgell dde eithafol wleidyddol wrthi – yn arbennig yn America – yn troi’r cloc yn ôl, yn gwanhau mesurau i warchod y Ddaear, gan wadu cynhesu byd-eang.

Felly, yn fwy o lawer nac y byddai Al Gore wedi dymuno, galwad i weithredu gydag ymroddiad newydd yw An Inconvenient Sequel:Truth to Power. Ewch ati i’w gwylio. (Blue Ray, HD Digidol, DVD a thrwy archebu ar eich teledu.)

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Uncategorized

Tagiwyd , , ,

Pobl Capel y Nant a Beicwyr Kenya – yn unol o blaid ynni glan

Posted on Mehefin 29, 2017 | Gadael sylw

Digon – am y tro – am ffolineb a pheryglon Brexit (y gobeithiwn na ddaw i fod) a Donald Trump (y gobeithiwn y ceir ffrwyn ar ei falais a’i ddifrod).

Yn lle’r bygythiadau hynny, rhoddwn ein pwyslais y tro hwn ar sut mae grwpiau o bobl gyffredin, gall, sy’n byw miloedd ar filoedd o’i gilydd, yn gweithio’n ymarferol i geisio ffrwyno bygythiad cynhesu byd-eang a newid hinsawdd.

Ond cyn symud ymlaen, mae angen nodi, er mor anhygoel ydyw, bod ffeithiau cynhesu byd-eang yn cael eu gwadu’n llwyr gan fudiadau Ceidwadol asgell-dde pwerus yn yr Unol Daleithiau a’r Deyrnas Gyfunol – gan Lywodraeth yr Arlywydd Donald Trump (er ei fod dan warchae cyfreithiol cynyddol) a’r Prif Weinidog (lleiafrifol ac efallai byr-hoedlog) Theresa May.

Mae gwenyn yn ogystal a phobl yn cael croeso gan welyau o flodau cynhenid yng Nghapel y Nant, Clydach, Abertawe. Nawr mae’r eglwys ar fin troi at drydan di-garbon a nwy carbon niwtral fel rhan o ymgyrch Newid Mawr Cymorth Cristnogol.

Mae’r ddau ohonyn nhw’n hollol hapus i gadarnhau hynny’n gyhoeddus: mae Trump wedi penodi pennaeth newydd ar Asiantaeth Amddiffyn yr Amgylchedd yr Amerig (sef yr EPA) sy’n gwadu newid hinsawdd,  ac sy’n ystyried bod elw ariannol yn bwysicach na gwarchod byd natur, ac mae Theresa May wedi penodi Michael Gove yn Weinidog Hinsawdd yn ei Llywodraeth leiafrifol newydd hi er ei fod yntau, hefyd, yn gwadu gwyddoniaeth cynhesu byd-eang.

Sut yn y byd bennodd y ddwy wlad hyn – yr Unol Daleithiau a’r Deyrnas Gyfunol – gyda llywodraethau mor hanesyddol o anghyfrifol? Ta waith …

Gweithgarwch sy’n cyplu Cymru gyda Kenya sydd gennym dan sylw yn y post hwn. Ac maen nhw’n cael eu cysylltu gan ymgyrch y Newid Mawr a ysgogwyd gan Gymorth Cristnogol.

Yma yng Nghymru, mae’r eglwys mae Charlotte a minnau’n aelodau ohono – arhoswch gyda ni, ffrindiau anffyddiol! – sef Capel y Nant, Clydach, Abertawe, ar fin newid ei chyflenwadau trydan a nwy o gwmnïau mawr, traddodiadol, llosgi carbon, i gwmni trydan di-garbon, nwy carbon-niwtral (rhannol organig) ac adnewyddol Good Energy.

Cymerwyd penderfyniad Capel y Nant i droi at Good Energy gan Gwrdd Eglwys heb yr un bleidlais yn erbyn. Dyma oedd ein hymateb i alwad ymgyrch y Newid Mawr i leihau ar ein hallyriadau carbon deuocsid ninnau i’r atmosffer.

Ledled y Deyrnas Gyfunol mae eglwysi eraill yn gweithredu yn yr un modd. A ledled y byd, mae mudiadau eraill o bobl werinol hefyd yn cydio yn yr awenau dan faner Newid Mawr Cymorth Cristnogol.

Felly, dyma ni’n troi o benderfyniad un grŵp o bobl yng Nghymru at griw arall o bobl ymhell i ffwrdd yn Kenya er mwyn gweld beth sy’n digwydd yno i warchod ein planed wrth i Etholiad Cyffredinol agosáu.

Fel gyda chymaint o wledydd sy’n cael eu ‘datblygu’, mae temtasiynau mawr i Kenya droi at losgi carbon fel ffynhonnell ynni. Mae Llywodraeth bresennol y wlad eisiau codi pwerdy glo newydd ar ynys arfordirol Lamu – sy’n un o Safleoedd Etifeddiaeth Byd-eang UNESCO – gan fewnforio glo o Dde’r Affrig.

Yn Kenya – aelodau’r Clean Energy Cycling Caravan yn teithio’r wlad yn ystod ymgyrch Etholiad Cyffredinol i ddadlau o blaid ynni adnewyddol, glan, o’r haul a’r gwynt, yn lle dechrau llosgi glo brwnt.
Llun: The Ecologist

Ond mae ymgyrchwyr amgylcheddol Kenya yn dadlau’n gryf y byddai hynny’n achosi llygredd ar Ynys Lamu, yn ychwanegu at allyriadau carbon i’r atmosffer gan chwalu gobeithion Cytundeb Hinsawdd Paris, ac yn golygu costau enbyd.

Yn wyneb y bygythiad hwnnw, mae aelodau a chefnogwyr grŵp y Clean Energy Cycling Caravan yn teithio’r wlad gyda’r neges mai’r ffordd gyflymaf i bobl Kenya gael ynni newydd yw trwy harneisio adnoddau naturiol y gwynt a’r haul y mae cymaint ohono gyda nhw eisoes. Byddai hefyd yn gyflymach ac yn rhatach o lawer, meddant, i godi paneli haul a thyrbinau gwynt na chreu strwythur enfawr tanwydd ffosil.

Mae’r Beicwyr yn annog etholwyr i gefnogi dyfodol o ynni glan i Kenya  wrth bleidleisio yn eu Hetholiad Cyffredinol ar Awst 8. Eu dadl yw y gellir sicr manteision datblygiad heb achosi’r difrod planedol a achoswyd dros gyfnod o 200 mlynedd gan wledydd ‘datblygedig’ hemisffer y gogledd. Mae’n bosibl i Kenya lamu ymlaen heb losgi carbon.

Na, dyw troi Capel y Nant, Cymru, yn ‘wyrdd’ ddim ar yr un raddfa â’r ymgyrch yn Kenya. Ond pobl gyffredin sydd wrthi yn y ddwy wlad. Ac mae arbenigwyr yn pwysleisio bod hynny’n ganolog o bwysig fel un o’r ffactorau hanfodol os oes gobaith o ostwng allyriadau carbon a ffrwyno cynhesu byd-eang.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Newid Hinsawdd, Uncategorized

Tagiwyd , , , , , , , , , , ,

Gwyddonwyr doeth yn herio Donald Trump anghyfrifol

Posted on Ebrill 23, 2017 | Gadael sylw

Ynghanol y gwallgofrwydd cyfoes ymysg gwleidyddion asgell-dde sy’n gwadu bodolaeth Cynhesu Byd-eang a Newid Hinsawdd, diolch o galon i’r miloedd di-ri’ o wyddonwyr gynhaliodd Orymdeithiau dros Wyddoniaeth mewn 600 o ddinasoedd ledled y byd ddoe, wrth nodi Dydd y Ddaear.

Roeddynt yn galw am barch i ymchwil wyddonol gan arbenigwyr ymhob maes yn wyneb y dilorni anghyfrifol gan Donald Trump yn America a chan wleidyddion mewn gwledydd eraill, fel y prif Brecsitwr gynt, Michael Gove, yn Lloegr.

Rhai o’r 10,000 o bobl fu’n gwrthdystio yn Berlin o blaid parch i wyddoniaeth. Roedd Berlin yn un o 600 o ddinasoedd lle bu protestio ar Ddydd y Ddaear. Llun: Stand With CEU/Twitter.

Yn benodol, roedd y protestwyr yn mynnu bod Cynhesu Byd-eang a Newid Hinsawdd yn fygythiadau difrifol i ddyfodol dynoliaeth a phatrymau naturiol eraill ein planed. Roedd angen iddynt wneud hyn gan fod gwadu Newid Hinsawdd wedi meddiannu uchel-fannau gwleidyddiaeth America, gwlad fwyaf pwerus y byd.

Mae Arlywydd newydd America, Donald Trump, yn bennaeth croch i benaethiaid corfforaethol sydd wedi bod yn ariannu’r gwadu hwn ers degawdau. Ei nod bellach, gyda’i holl rym fel Arlywydd, a’i anwybodaeth affwysol personol, yw dadwneud y gobaith a gawsom trwy benderfyniadau Cynhadledd Hinsawdd Paris, Rhagfyr 2015, dan arweiniad ei ragflaenydd fel Arlywydd, Barrack Obama.

O ganlyniad i’r gynhadledd honno, cytunodd ryw 200 o wledydd ei bod yn angenrheidiol ein bod yn cyfyngu ar godiadau tymheredd y Ddaear i ddim mwy na 1.5 gradd C uwch y lefelau ar ddechrau’r cyfnod diwydiannol os oes gobaith i fod o ffrwyno ar Gynhesu Byd-eang. Roeddent yn gytun bod rhaid cyfyngu ar frys ar allyriadau carbon deuocsid a achosir, e.e., gan losgi glo ac olew fel tanwydd.

Nawr mae’r cyfan yn y fantol wrth i Trump a’i griw honni mai ‘hoax’ yw’r gwaith enfawr gan wyddonwyr arbennigol dan arolygaeth y Cenhedlaeth Unedig sy’n rhybuddio am stormydd eithafol, codiadau mewn lefelau’r mor a datblygiadau enbyd eraill.

Tu hwnt i bob credinaeth, hefyd, yw bod Asiantaeth Gwarchod yr Amgylchedd Llywodraeth Ffederal yr Unol Daleithiau bellach dan reolaeth uwch swyddogion sy’n gwadu bod unrhyw angen gwarchod yr amgylchedd. Eu nod, yn llythrennol, yw atal gweithgareddau’r adran honno – gan roi rhwydd hynt i losgwyr carbon anghyfrifol fynd ati eto a thrwy lacio amrywiaeth o gyfyngiadau eraill ar ddifrodi systemau naturiol. Mae gwyddonwyr dan bwysau enbyd mewn sefyllfa felly.

Felly, ynghanol oes mor anghredadwy o annoeth, lle mae gwr di-ddysg fel Donald Trump yn gwadu pwysigrwydd gwyddoniaeth i les dynoliaeth, ysbrydoliaeth oedd gweld bod ugeiniau o filoedd o wyddonwyr gyda’r dewrder i brotestio yn erbyn ei ffolineb, gan gynnwys dan ei drwyn yn Washington DC.

Gobeithiwn y bydd parch i ymchwil wyddonol – ac i rybuddion gwyddonol – yn ad-feddiannu’r Ty Gwyn o ganlyniad i’r gwrthdystio grymus hwn. Go brin, ysywaeth, ond gobeithiwn serch hynny.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Gwyddoniaeth, Newid Hinsawdd, Pobl a Byd, Uncategorized

Tagiwyd , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Pwy sy’n dangos arweiniad call a chyfrifol i’r byd wrth i’r Ddaear boethi ar garlam?

Posted on Tachwedd 16, 2016 | Gadael sylw

Triawd o ddinasoedd. Dwy ohonynt yn brolio enwau cyfarwydd ledled y byd. Llefydd pwysig. Cynefinoedd y mawrion. Y drydedd yn adlais o’r cynfyd, hen werddon rywle yn unigeddau Morrocco, yn perthyn i’r gorffennol.

Gweinidog Tramor Morrocco, Salaheddine Mezour (chwith) a Gweindog Amgylcheddol Ffrainc, Segolene Royal (dde) yn lansio cynhadledd COP22 ym Marrakech

Gweinidog Tramor Morrocco, Salaheddine Mezour (chwith) a Gweinidog Amgylcheddol Ffrainc, Segolene Royal (dde) yn lansio cynhadledd COP22 ym Marrakech

Ond pa un sy’n gwneud cyfraniad call a chyfrifol at y Ddaear a’i phobl a’i holl fywyd naturiol yr wythnos hon? Dewiswch chi:

Washington? – Sioe Reality Arswydus gyda Donald Trump a’i gang o Wadwyr Newid Hinsawdd (“Twyll yw cynhesu byd-eang a grewyd gan y Tseineaid i ddinistrio economi  America”!) yn tramwyo coridorau’r Tŷ Gwyn – gan baratoi i lywodraethu gwlad fwyaf pwerus y byd.

Llundain? –  ‘Whitehall Farce’ gyda’r Pantomeim Dame Theresa May a’u clowniau Ceidwadol yn dychmygu y bydd Britannia – o ganlyniad i Ffolineb Enfawr Refferendwm Ewrop – yn hwylio’n ysblennydd eto ar donnau Masnach Rydd. Dim pryder am stormydd ffyrnicach cynhesu byd-eang.

Marrakech?  Marrakech? – Cynrychiolwyr 200 o wledydd y byd (gan gynnwys America’r Arlywydd Obama) yn paratoi i glymu gweithredoedd wrth Gytundeb Newid Hinsawdd Paris. Wedi clywed llefarydd Asiantaeth Hinsawdd y Byd yn rhybuddio bod 2016 yn debyg iawn i guro 2015 fel y flwyddyn boethaf ers i wyddonwyr ddechrau cofnodi tymheredd y byd. “Mae’r holl arwyddion yn goch,” meddai Omar Baddour o’r WMO wrth Gynhadledd Cop22, “Mae’r ffeithiau yno. Nawr yw’r amser i weithredu. Dydych chi ddim yn gallu negodi gyda deddfau ffiseg.”

I ninnau, fel chithau, siwr o fod, Marrakech sy’n cynrychioli gobaith i’r byd yr wythnos hon tra bod Washington a Llundain yn destun ofnau dwys oherwydd y gwallgofrwydd amrywiol sydd ar gerdded ynddynt.

A dyma un lle bach arall – llai o lawer hyd yn oed na Marrakech hir a balch ei hanes – ond lle sydd hefyd yn cynnal agweddau hanfodol o bwysig i ddyfodol dynoliaeth:

Standing Rock – Tiroedd hanesyddol cenedl y Sioux yng Ngogledd Dakota, yr Unol Daleithiau. Ers yn gynnar eleni, mae wedi bod yn destun ymrafael rhwng heddlu preifat arfog cwmni olew pwerus sydd am yrru pibell olew o Ogledd Dakota trwy Standing Rock ac ymlaen i ganolfan olew yn Illinois. Byddai hefyd yn gwthio trwy diroedd pobloedd cynhenid yr Arikara, y Mandan a’r Cheyenne Gogleddol. Mae’r Indiaid yn gwrthod, gan geisio gwarchod eu tiroedd am resymau diwylliannol a chrefyddol ac oherwydd y bygythiad i’w cyflenwad dŵr. Mae’r cwmni a’r asiantau wedi ceisio’u gwthio o’r neilltu gan ddefnyddio bwledi a chŵn ymosodol. Mae’r Sioux wedi cael eu trin yn anghyfiawn ac yn greulon. Ond mae eu hymgyrch yn ennill cefnogaeth gynyddol ledled y byd, a’r cwmni olew bellach dan bwysau.

Credwn fod Standing Rock, fel Marrakech, yr wythnos hon yn adlewyrchu’r mathau o agweddau sy’n hanfodol os ydym i lwyddo i ffrwyno newid hinsawdd a gwarchod y Ddaear er budd pobl a natur. Mae Washington a Llundain, ar y llaw arall, yn cynrychioli’r pwyslais ar rym a chyfoeth sy’n fygythiad i ni gyd.

Safwn gyda Standing Rock a Marrakech.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Newid Hinsawdd

Tagiwyd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Cynhadledd Paris – rheswm dathlu? Ynteu brawychu?

Posted on Rhagfyr 30, 2015 | Gadael sylw

RHESWM dathlu oedd i 195 o wledydd gytuno yng Nghynhadledd Newid Hinsawdd Paris bod rhaid cadw tymheredd atmosffer y cyfanfyd rhag codi mwy na 20C yn uwch na’r cyfnod cyn y Chwyldro Diwydiannol.

Ond i ninnau, yn eironig, rheswm brawychu oedd iddynt fynd ymhellach na hynny. Syndod na ddisgwylid gan y mwyaf pybyr ymhlith ymgyrchwyr yr amgylchedd oedd i arweinwyr y gwledydd fynnu datgan hefyd y dylid anelu at gadw’r codiad i ddim mwy na 1.50C.

Ond pam? – Pam brawychu ac nid dathlu wrth i nod yr atalfa ar nwyon tŷ gwydr, a’r cynhesu cysylltiedig, gael ei chodi’n uwch nag y gobeithiwyd?

Ban KI-Moon UN Paris conference closing Rhag 12 2015

Wrth i Gynhadledd Newid Hinsawdd Paris ddod i ben gyda chytundeb heriol a dewr, Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, Ban Ki-Moon, gyda Christiana Figueres, pennaeth Fframwaith Newid Hinsawdd y CU, a Laurence Fabius, Gweinidog Tramor Ffrainc a Llywydd y cynhadledd.

Yr ofn y tu ôl i’n brawychu ninnau oedd bod hyn wedi’i gytuno gan wleidyddion yn cynrychioli’r 195 gwlad, nid gan wyddonwyr neu arbenigwyr eraill, ond gan wleidyddion.

Dyma bobl sydd, fel arfer, yn gorfod gosod pryderon eu llywodraethau yn gyntaf, pobl sydd yng ngafael sefydliadau a gwasanaethau sifil eu gwledydd,sydd dan ddylanwad parhaus y diwydiannau carbon grymus ers y 1970au, sydd dan lach cegau mawr a meddyliau gwag ac obsesiynol y Gwadwyr Newid Hinsawdd ar draws y cyfryngau, ie, gwleidyddion normal yn siglo yn eu pwyllgorau a’u cynadleddau yn ôl awelon polau piniwn beunyddiol.

Serch hyn i gyd, roedd y gwleidyddion a’u timau ym Mharis wedi rhybuddio’r byd bod y Cynhesu Byd-eang sy’n ein hwynebu yn galw am fwy o lawer o ymateb gennym os oes rhywfaint o gyfyngu i fod arno.

Hynny yw, rhoesant eu sylw llawn – mewn sawl cyfarfod rhag-baratoadol ar ben y gynhadledd ei hun – i’r esboniadau gwyddonol o’r hyn sy’n digwydd i systemau naturiol y Ddaear. Ac fe gawsant eu syfrdanu. Gwelsant wir ddifrifoldeb y perygl. A dyna sydd wedi ein brawychu ni.

Al Gore Paris UN Conference closing Rhag 2015

Cyn Is Arlywydd yr Unol Daleithiau, Al Gore, a Segolene Royal, Gweinidog Ecoleg Frainc, yn croesawu’r cytundeb.

Nid oes modd gwadu bellach. Y cwestiynau yw pa mor ddrwg fydd effeithiau Newid Hinsawdd, beth a allwn ei wneud i leihau ar yr allyriadau carbon a’r nwyon tŷ gwydr eraill sy’n ei achosi, a sut awn ati i warchod cymunedau dynol – yn ddinasoedd mawr a phentrefi man – ledled y Ddaear yn erbyn llifogydd, sychder, codiadau mewn lefelau’r môr ac ati.

Ledled gwledydd Prydain mae’r Gaeaf hwn, eto, yn profi’n Aeaf o lifogydd enbyd. Clywn am dywydd eithafol, hefyd, mewn gwledydd eraill ledled y byd. Mae’n digwydd.

Na, nid dathlu ond brawychu. O ganlyniad, ffarweliwn â phob Pollyana o obaith di-sail. Taflwn ein hunain – yn Gymraeg os gallwn – i hybu mudiadau fel Cyfeillion y Ddaear, Greenpeace a 350.org sy’n ymgyrchu er gwarchod dynolryw, a byd natur yn gyfan, fel ein prif flaenoriaeth.

Addaswn ein bywydau personol fel ein bod yn cyfrannu llai at y cynhesu mawr ac yn defnyddio llai ar adnoddau’r Ddaear.

A gwasgwn ar wleidyddion lleol i wynebu realiti Cynhesu Byd-eang a Newid Hinsawdd. Apeliwn arnynt i ymateb yn greadigol ac yn ddewr i rybudd dwys cynrychiolwyr y 195 gwlad yng Nghynhadledd hanesyddol Paris yn Rhagfyr 2015. Mae’n hwyr yn y dydd.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Newid Hinsawdd, Uncategorized

Tagiwyd , , , , ,

Ar drothwy cytundeb o bwys enfawr – neu siom arall? Ond nid pawb sy’n malio!

Posted on Rhagfyr 11, 2015 | Gadael sylw

YN rhifyn Hydref- Tachwedd 2009, roedd hen gylchgrawn papur Y Papur Gwyrdd yn rhoi sylw canolog i Gynhadledd Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig oedd i’w chynnal yn ninas Copenhagen ym mis Rhagfyr.

Roedd llawer o optimistiaeth y byddai cytundeb cadarn a llym i dorri allyriadau carbon y cael ei gadarnhau yn y gynhadledd honno. Ond roedd y pennawd ar ein clawr yn adllewyrchu ein hamheuon ni: ‘Cyfarfod pwysicaf dynoliaeth: Wedi’r trafod hinsawdd – gwen neu ddagrau i For-forwyn Fach Copenhagen?’

A siom enfawr a fu: dim cytundeb i dorri dim ar allyriadau, a’r trafodaethau ymhlith arweinwyr y gwledydd ar chwal. Cyfrifir cynhadledd Copenhagen fel un o fethiannau mwya’r mudiad i ddeall a gwarchod y systemau naturiol sy’n cynnal dynoliaeth.

Ond, fe gafwyd un cytundeb o bwys – sef nodi nad ddylid mynd y tu hwnt i gynnydd o 2 gradd centigradd yn nhymheredd atmosoffer y Ddaear ers y Chwyldro Diwydiannol gan y byddai hynny’n achosi anrhefn hinsawdd.

A dyma ni ym mis Rhagfyr 2015 yn falch iawn i ddeall – er gydag ofnau naturiol – bod cytundeb go iawn ar fin cael ei lofnodi o fewn y dydd nesaf yng Nghynhadledd Newid Hinsawdd Paris i dorri allyriadau carbon fel na fydd y tymheredd yn codi mwy na nid 2.0 gradd ond o 1.5 gradd!

Mae hyd yn oed awgrymu cyfyngiad i 1.5 gradd o gynnydd yn lle 2.0 yn arwydd bod arweinwyr gwleidyddol yn ei dallt hi o’r diwedd – yn deall difrifoldeb y rhybuddion sy’n cael eu datgan mor daer gan wyddonwyr arbennigol ynghylch Cynhesu Byd-eang a Newid Hinsawdd.

Gobeithiwn o waelod calon mai dyna fydd canlyniad Cynhadledd Paris, gan gysylltu’r ddinas honno gyda Gobaith yn lle’r tristwch enbyd ddaeth yn sgil y saethu a’r llofruddio creulon gaed yno yn ddiweddar.

Ond nid pawb sy’n gweld pethau fel ninnau. Nid pawb sy’n malio. Siom oedd gorfod gosod nodyn fel hyn ar Facebook y bore heddiw wedi clywed y sylw a roddwyd i’r pwnc tyngedfennol hwn ar rhaglen Post Cynnar Radio Cymru:

‘Anghyfrifol o Radio Cymru i drin Newid Hinsawdd fel adloniant bore ‘ma. Cawsant dipyn o hwyl trwy gael David Davies, AS Mynwy a Gwadwr Newid Hinsawdd, i ‘drafod’ y pwnc gyda’r Athro Gwyn Vaughan Prifysgol Mancenion. /  Irresponsible of Radio Cymru to treat Climate Change as entertainment this morning. They had a bit of fun by getting David Davies, Monmouth MP and notorious Climate Change Denier, to ‘discuss’ with Prof Gwyn Vaughan of Manchester University!  Job done Radio Cymru?’

Gobeithiwn am gydcord ar sail gwybodaeth a deallusrwydd ym Mharis, cydgord allai weddnewid er gwell dyfodol pobl y Daear a holl ffurfiau amrywiol byd natur.

 

 

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Newid Hinsawdd, Pobl a Byd, Uncategorized

Tagiwyd , , , , , , , , , , , , ,

Oriel

Ar drothwy Cynhadledd Paris – angen sylw ein gwleidyddion

Posted on Tachwedd 2, 2015

This gallery contains 1 photos.

MAE cynadleddau blynyddol hydrefol y pleidiau gwleidyddol ar ben. A ninnau ar drothwy Cynhadledd Newid Hinsawdd Paris – sy’n dechrau ar Dachwedd 30 – clywsom fawr ddim am eu polisiau ar Gynhesu Byd-eang. Bai’r Wasg? Ynteu’r pleidiau? A bod yn … Parhau i ddarllen →

Gadael sylw

Ein gwleidyddion – anghyfrifol o ddistaw yn wyneb y stormydd?

Posted on Medi 14, 2015 | Gadael sylw

 

Llongyfarchiadau i Blaid Genedlaethol yr Alban, yr SNP. Mewn arolwg brys gan Y Papur Gwyrdd heddiw, nhw yw’r unig un o brif bleidiau gwleidyddol gwledydd Prydain oedd yn cyfeirio ar brif dudalen eu gwefannau at Newid Hinsawdd.

Ac er mor dyngedfennol o bwysig ydyw, doedd yr un o’r pleidiau’n cyfeirio’n benodol at Uwch Gynhadledd y Cenhedloedd Unedig sydd i’w chynnal ym Mharis rhwng Tachwedd 30 a Rhagfyr 11.

Nod y gynhadledd honno, ar gyngor gwyddonol taer, yw sicrhau cytundeb cadarn rhyngwladol i dorri’n sylweddol ar losgi carbon er mwyn ffrwyno ychydig ar eithafion Newid Hinsawdd.

Mae diffyg parodrwydd y gwleidyddion i dynnu sylw’r cyhoedd at fygythiad Cynhesu Byd-eang – o farnu o wefannau swyddogol eu pleidiau – yn gwbl syfrdanol. Mae’n adlewyrchu diffyg consyrn enbyd ar eu rhan, yn gwbl anghyfrifol yn wir.

Rhag ofn bod yr apparatchiks aml-bleidiol eisiau amau’r honiadau uchod, manylwn ychydig ar rai pethau gan ambell i blaid y gellir dweud eu bod yn ymwneud â ‘chynaliadwyedd’ (sydd, felly, yn wleidyddol sâff i son amdano):

  • Canmolwn yr SNP am sôn am Climate Change ac am drafod Green Scotland. Ond, yn llai herfeiddiol …
  • Roedd Plaid Cymru’n dweud eu bod yn pwyso am foratoriwm ar ffracio yng Nghymru.
  • Roedd Llafur Cymru yn dathlu arbed allyriadau CO2 trwy gynnydd mewn ail-gylchu ac yn croesawu cwmni ynni adnewyddol Swedaidd i Ynys Môn.
  • Whare teg i’r Labour Party UK, roedd eu gwefan mewn melt-down llwyr gyda phopeth wedi diflannu heblaw am gyhoeddiadau am Jeremy Corbyn a’i dîm newydd – fel tai’r Blairite Llafur Newydd olaf wedi diffodd y goleuadau wrth adael y swyddfa!
  • Roedd y Green Party of England and Wales wedi colli’r plot, ar goll yn llwyr mewn cors o bolisïau cymdeithasol ac economaidd er mwyn troedio’n ofalus ar y Ddaear.
  • Does dim pwynt cyfeirio at unrhyw blaid arall: beth bynnag sy’n llechu yn eu polisïau yn rhywle, doedden nhw ddim ag unrhyw awydd i dynnu sylw ato. Ac, wrth gwrs, mae’r ‘Greenest Government ever’, chwedl David Cameron, wedi hen droi’n ddu bitch carbonaidd.

Gwrandewch ar ddau o’n harweinwyr doeth yn rhybuddio ynghylch difrifoldeb bygythiad Newid Hinsawdd – gan wrthgyferbynnu hynny gyda thawedogrwydd ein gwleidyddion ar drothwy cynhadledd mor bwysig:

Kofi Annan, cyn Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig: ‘Mae’r byd yn cyrraedd pwynt naid y tu hwnt i’r hyn efallai na fydd modd troi newid hinsawdd yn ôl. Os digwydd hyn, byddwn wedi peryglu hawl ein cenedlaethau presennol a dyfodol i blaned iach a chynaliadwy – bydd y cyfan o ddynoliaeth ar ei cholled.’ (Guardian, Mai 3, 2015)

Yr Archesgob Rowan Williams (y cafodd tyrfa fawr ohonom ein goleuo cymaint ganddo mewn cyfarfod yn Ysgol Bryn Tawe, Abertawe, ddoe (Medi 13): ‘Ymhell o fod yn fygythiad ansicr rhywbryd yn y dyfodol, mae byd sy’n cynhesu yn realiti presennol go iawn gyda thymereddau byd-eang eisoes wedi codi o O.8% ers cyn y chwyldro diwydiannol. Mae ymchwyddiadau storm cryfach, glawogydd trymach, ac adnoddau prinnach yn rhan o fywyd dyddiol i bobloedd ddi-rif ledled y byd … Rhaid i ni barhau i wneud y galwadau cryfach posibl i sicrhau bod cyfiawnder hinsawdd yn gwestiwn canolog …’ (Cymorth Cristnogol, Taken by Storm, Mawrth 2014)

Gwleidyddion aml-bleidiol! – wnewch chi wrando ac arwain? – fel yr Albanwyr.

Gadael sylw

Cyhoeddwyd yn Uncategorized

Tagiwyd , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,