Yn ei golofn yn yr Observer, mae’r newyddiadurwr gwleidyddol Andrew Rawnsley yn gresynu bod yr ymgyrch etholiadol ar gyfer Senedd San Steffan wedi’i gyfyngu cymaint gan ystrywiau tactegol y ‘spin doctors’. (Voters are being asked to go to the polls wearing blindfolds, Sul, Mai 3).
Barn Rawnsley yw bod ymgyrch 2015 wedi bod yn un nodedig wrth i’r pleidiau (traddodiadol, Sefydliadol) osgoi trafod y cwestiynau mawr.
Er enghraifft, meddai, cyfyngwyd pwnc lle Prydain yn y byd i ddim mwy na dadl ai pedair ynteu tair llong danfor sy’n hanfodol i gynnal system niwclear Trident. Does braidd dim son wedi bod am yr amgylchedd.
Pawb, wrth gwrs, yn galw am swyddi o ansawdd uchel, heb esbonio o ble y don nhw. Ceidwadwyr a Llafur yn gwneud eu gorau i osgoi manylu ar gwestiwn Ewrop. Ac yn methu’n lan ag ymateb yn gall i’r pwysau o’r Alban.
“Mae’r cwestiynau mwya’ sylfaenol yn aros heb eu hateb,” medd Rawnsley. “Rydym mewn niwl o ansicrwydd ynglŷn â pha fath o wlad y byddwn yn byw ynddi.”
Mae hynny’n sicr yn wir ynglŷn yr hyn a gyfeiria ato’n syml fel ‘yr amgylchedd’ – sef pwnc enfawr dyfodol Dynoliaeth a’r Ddaear. Roedden ni’n falch ar y wefan hon i longyfarch y pleidiau Ceidwadol, Llafur a Rhyddfrydwyr Democrataidd ar eu datganiad ar y cyd yn pwysleisio difrifoldeb y bygythiad newid hinsawdd ar ddechrau’r ymgyrch etholiadol.A chawsom ddatganiad gan Blaid Cymru i’r un perwyl.
Gwnaethom hynny gan ddisgwyl y byddai hyn yn thema o bwys yn ystod yr ymgyrch etholiadol. Gallai hynny wedi uno pawb y tu ôl i’r math o wasgu bydd ei angen yng Nghynhadledd Hinsawdd Paris ym mis Rhagfyr. Dyna’r gynhadledd sy’n cynnig y cyfle olaf, ym marn llawer, i sicrhau cytundeb cadarn i dorri ar allyriadau carbon fel bod y codiad yn nhymheredd y Ddaear yn aros dan 20C.
Ond mae cryn siom wedi bod nad yw pwysigrwydd cynhadledd Paris wedi derbyn dim sylw yn ystod y ffyrnigrwydd geiriol ailadroddus. A dweud y gwir, o ran yr etholiad fyddech chi ddim yn credu bod problem gyda ni o gwbl.
Diolch, felly, i’r Pab ac Eglwys Rufain am wthio’u rhybuddion am y niwed difrifol a wnawn i’n planed i benawdau’r newyddion am ddiwrnod neu ddau. A diolch, hefyd, i bapurau newydd y Guardian a’r Observer am yr ymgyrch y maent hwythau’n arwain i’n deffro o’n trwmgwsg.
Fel y gwyddom, er eu tawelwch tactegol, mae maniffestos prif bleidiau Ynys Prydain yn cynnwys datganiadau ar amrywiol faterion amgylcheddol. Da o beth yw bod gwefan ddefnyddiol Carbon Brief wedi gwneud gwaith ymchwil trylwyr i egluro’r polisïau hyn.
Felly, os hoffech gymharu ble mae’r gwahanol bleidiau’n sefyll ar Gynhesu Byd-eang, Newid Hinsawdd, ffracio ac ati, ewch at y linc ganlynol: http://www.carbonbrief.org/blog/2015/04/election-2015-what-the-manifestos-say-on-climate-and-energy/?utm_source=Weekly+Carbon+Briefing&utm_campaign=70b817606f-Carbon_Brief_Weekly_230415&utm_medium=email&utm_term=0_3ff5ea836a-70b817606f-303444901
Y Papur Gwyrdd 