Tag Archives: Cyfeillion y Ddaear

Menter Adfywio Cymru’n annog eglwysi i weithredu ar bwnc newid hinsawdd

Mae eglwysi Cristnogol, fel grwpiau o grefyddau eraill, yn gymunedau lleol sy’n gweithredu ar amrywiaeth eang o faterion o bwys i’w hardaloedd ac i’r byd ehangach. Ac, fel arfer, rydyn ni’n cwrdd mewn hen adeiladau mawr sydd â thiroedd sylweddol.

Yn ddiweddar, gyda hyn mewn golwg, cynhaliwyd seminar gwerthfawr iawn gan fenter Adfywio Cymru ar bwnc Eglwysi’n Gweithredu ar yr Hinsawdd yn Neuadd Capel y Nant yng Nghlydach, Abertawe ( <http://www.capelynant.org&gt;).

Roedd yn ysbrydoliaeth imi, fel aelod o Gapel y Nant, i fod ymhlith tua 40 o gyfeillion brwd wrth iddynt egluro sut mae eu heglwysi nhw’n ceisio ffrwyno allyriadau niweidiol carbon deuocsid ac yn gweithredu i gynnal yr amgylchedd a byd natur.

Cafodd Eglwys Sant Paul, y

Rhai o’r cynrychiolwyr o eglwysi ledled deheubarth Cymru fu’n trafod newid hinsawdd yn neuadd Capel y Nant, Clydach, Abertawe.

Sgeti, Abertawe, eglwysi Plwyf Casllwchwr, a Chapel y Nant gyfle i gyflwyno braslun o’u gweithgarwch fel cychwyn i’r trafodaethau.

Dyma amlinellwyd ar ran Capel y Nant, yr unig eglwys Gymraeg oedd yn cael ei chynrychioli yn y Seminar:

· Dechrau cynnal oedfaon Sul ar bwnc Cristnogion a’r Ddaear wedi i’r eglwys gael ei sefydlu yn 2008
· Gosod ffenestri newydd yn y capel i leihau defnydd trydan / nwy gan arbed allyriadau carbon i’r atmosffer. Esbonio bod ein nenfwd yn dal yn broblem fawr heb ddeunydd ynysu.

Robat Powell, Arweinydd Capel y Nant, yn son am weithgarwch yr eglwys honno ar faterion yn ymwneud a’r Ddaear.

· Gwella’r ynysu/insiwleiddio wrth foderneiddio Neuadd y Nant
· Cynnal stondin misol Masnach Deg wrth gymdeithasu yn y Neuadd
· Dechrau plannu blodau wrth y capel yn benodol i gynnal gwenyn a gloynod byw – 2014
· Gosod Biniau ail-gylchu plastig a phapur yn y Neuadd
· Ffurfio cysylltiad arbennig fel un o gymunedau Cyfeillion y Ddaear – 2015
· Dangos ffilm More than Honey i’r cyhoedd yn Neuadd y Nant, am argyfwng y gwenyn – 2015
· Creu ac arwain taith Llwybr Gweddi Newid Hinsawdd i eglwysi Clydach – 2015
· Trefnu Deiseb gan aelodau CyN yn galw am Gytundeb cryf yng Nghynhadledd Newid Hinsawdd Paris – Tachwedd 2015
· Paratoi Arddangosfa o weithgarwch sawl mudiad amgylcheddol ar gyfer un o oedfaon Sul CyN – Tachwedd 2015
· Troi cefn ar gwmnïau llosgi carbon am ynni’r capel (British Gas a SSE Swalec) gan newid i gwmni ynni adnewyddol, glân Good Energy – 2017
· Elusen amgylcheddol Gristnogol A Rocha yn cofrestru Capel y Nant fel ‘Eglwys Werdd’ – 2018
· Capel y Nant yn cael ein derbyn fel un o grwpiau ymgyrchu lleol ymgyrch Gweithredu Hinsawdd Cyfeillion y Ddaear – 2019
· Cyd-weithredu â menter Adfywio Cymru wrth iddynt hybu gweithredu gan Eglwysi ar yr Hinsawdd trwy seminar yn ein Neuadd – 2019

Edrychwn ymlaen at glywed am eglwysi eraill sy’n cofleidio’r cyfle a’r cyfrifoldeb i ymuno â’r ymgyrch hynod bwysig hwn i warchod y Ddaear. Byddwn yn falch iawn i roi cyhoeddusrwydd i’w hymdrechion.

Cymru’n dangos y ffordd iawn ymlaen – atal 2ail draffordd M4 Casnewydd

Calonogol iawn nodi bod y misoedd diwethaf wedi bod yn gyfnod o weithredu uniongyrchol cryfach nag erioed o blaid gwarchod ein planed mewn sawl gwlad. A bod ymateb cadarnhaol eisoes wedi bod i hynny, yn arbennig yma yng Nghymru.

Yn Llundain, bu gweithredu aelodau Chwyldroad Difodiant wrth gau heolydd a phontydd prysura’r ddinas am ddyddiau ben bwy’i gilydd yn rhyfeddod o ymroddiad ac o drefnu effeithiol. Bu’n rhyfeddod, hefyd, o ymddygiad pwyllog ac amyneddgar ac, ie, hwyliog.

Ond cofiwn y cafodd 1,130 eu harestio am eu gweithgarwch gyda’r heddlu’n bwriadu erlyn. Pobl ddewr yn talu’r pris ar ein rhan.

Cannoedd o wrthdystwyr o flaen Senedd Cymru ym Mae Caerdydd yn 2018 yn dangos eu gwrthwynebiad  i gynllun M4 Casnewydd

Crisialwyd meddyliai gan y protestiadau hyn. Cawson nhw eu sbarduno gan rybuddion gwyddonwyr mai dim ond rhyw 12 mlynedd sydd gennym i arafu ac atal cynhesu byd-eang neu y bydd yn rhy hwyr arnom.

Yma yng Nghymru ar 1 Mai, o ganlyniad i neges daer y protestiadau hyn, a rhai tebyg yng Nghaerdydd yn ogystal, cafwyd datganiad gan aelodau ein Senedd – wedi arweiniad gan Blaid Cymru – ein bod yn byw bellach mewn cyfnod o berygl eithriadol o ran bygythiad newid hinsawdd i bawb ohonom.

Fel mewn gwledydd eraill, bu pwysau yma ar Lywodraeth Lafur Cymru i ddechrau gweithredu o ddifrif i gryfhau eu polisïau i leihau allyriadau carbon. Ac efallai bod ymateb y Llywodraeth wedi dod yn gynt na’r disgwyl heddiw yn ein Senedd.

Y gost ariannol anferth o £1.6bn, ynghyd ac ansicrwydd Brexit, oedd y prif resymau a roddwyd gan y Prif Weinidog Mark Drakeford pan gyhoeddodd benderfyniad mawr i atal y cynllun i greu ail draffordd o gylch Casnewydd. Bu pwyso am y draffordd 14-milltir o hyd hyn ers blynyddoedd gyda’r honiad y byddai’n lleihau tagfeydd ar yr M4 presennol.

Roedd y protest hwn ymhlith llawer a drefnwyd gan nifer o fudiadau amgylcheddol dros gyfnod hir.

Ond, gan feddwl am ymgyrchoedd diflino sawl mudiad amgylcheddol fel Cyfeillion y Ddaear Cymru, roedd ffactorau megis lleihau allyriadau traffig, a gwarchod bywyd gwyllt Gwastatir Gwent, yn sicr yn pwyso’n drwm ar feddyliau’r Llywodraeth yn ogystal.

Yn wir, eglurodd yr Athro Drakeford ei hun y byddai bellach wedi atal y cynllun am resymau amgylcheddol hyd yn oed pe bai’r pwysau ariannol heb fod mor gryf.

Adam Price AC, Plaid Cymru, yn annerch o blaid atal y draffordd newydd o gylch Casnewydd.

Felly, digon posib y gwelir ledled y byd bod heddiw wedi bod yn ddydd o arwyddocâd mawr iawn yn hanes yr ymdrech i ffrwyno ac atal cynhesu byd-eang. Dyna bwysigrwydd penderfyniad Llywodraeth Cymru –  yn rhannol, beth bynnag – i atal adeiladu traffordd newydd er mwyn torri ar dwf allyriadau

… Ac roedd un llamgu Cymreig – Taliesin o Dreforys – hefyd yn hapus i fod ynghanol y dorf!

Bydd ymateb y cwmnïau adeiladu a thrafnidiaeth yn negyddol, siŵr o fod. Ac yn sicr,  bydd angen i’r Llywodraeth weithredu’n gyflym i ddatblygu cynllun amgen y ‘Ffordd Las’ a gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus newydd.

Llongyfarchiadau i’r protestwyr yma yng Nghymru chwaraeodd ran mor fawr i atal codi traffordd newydd mor ddinistriol. Llongyfarchiadau, hefyd, i Lywodraeth Cymru am eu hymateb. Ond y gwir yw nad ydym yn gallu codi mwy a mwy o draffyrdd. Aeth yr oes honno heibio, os ydym yn gall.

Hwnt ag yma ynghanol helyntion dynoliaeth a Daear

Y TRO hwn, post gyda nifer o bwyntiau cyfredol:

• Syfrdanu a thristáu wrth glywed bod yr Arlywydd Obama wedi caniatáu i gwmni Shell gynnal tyllu arbrofol am olew yn yr Arctig oddiar Alaska. Shell yn disgwyl llawer mwy o olew a nwy ym Mor Chukchi na Mor y Gogledd. Ergyd i obeithion am leihad mewn allyriadau carbon. Pob dymuniad da i’r bobl leol sy’n gwrthwynebu.

Pobl Seattle yn cynnal protest yn eu kayaks yn erbyn Shell sy'n bwriadu tyllu yn yr Arctig. Llun: N.Scott Trimble / Greenpeace USA 2015

Pobl Seattle yn cynnal protest yn eu kayaks yn erbyn Shell sy’n bwriadu tyllu yn yr Arctig. Llun: N.Scott Trimble / Greenpeace USA 2015

• Rhifyn 50 Mlwyddiant cylchgrawn Resurgence yn cynnwys dyfyniad gan Gwynfor Evans yn tanlinellu pwysigrwydd cymunedau bychain. Cafwyd y dyfyniad mewn erthygl gan Leopold Kohr yn rhifyn cyntaf y cylchgrawn ym Mai, 1966 – sef o fewn wythnosau i Gwynfor ddod yn AS cyntaf Plaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin.

• Ffieiddio wrth weld yn y Guardian bod corfforaethau amaeth-gemegol enfawr wedi bygwth y byddai TTIP (cynllun marchnata ‘rhydd’ sy’n cael ei drafod yn gyfrinachol rhwng yr UD a’r UE) yn gwrthwynebu unrhyw ymgais i gyfyngu ar blaladdwyr peryglus. Parhau i ddarllen

Gwrth-Ffracwyr Cymru’n magu nerth

DANGOSODD Rali Cyfeillion y Ddaear a Mudiad Gwrth Fracio Cymru yng Nghaerdydd ddoe (Sadwrn, Hydref 11) fod yr ymgyrch holl bwysig i atal y tyllwyr nwy ffosil anghyfrifol yn magu nerth yn ein plith.

Dim ond un Arweinydd o’r pleidiau gwleidyddol oedd yn bresennol i siarad i’r cannoedd o flaen ein Senedd cenedlaethol, ond roedd pob plaid yn cael ei chynrychioli – ar wahan i’r Toriaid sy’n amlwg ym mhocedi’r corfforaethau ynni carbon.

Roedd yr Arglwydd Dafydd Wigley a Bethan Jenkins AC yno i darannu ar ran Plaid Cymru, Mick Antoniw AC fel aelod Llafur, William Powell o’r Democratiaid Rhyddfrydol a Pipa Bartolotti fel Arweinydd y Blaid Werdd yng Nghymru.

Cafwyd rhybuddion cryf ac unol y byddai caniatau ffracio yn gam hynod annoeth fyddai’n niweidio’n cymunedau a’r byd. Yr unig rai fyddai’n elwa fyddai’r cyfoethogion corfforaethol a’u gweision gwleidyddol yn San Steffan.

Fel dywedodd y Dr Gareth Club, pennaeth Cyfeillion y Ddaear Cymru: “Mae hyd yn oed y cwmniau ffracio’n cydnabod na fydd yn gostwng biliau ynni. Yn lle gwasgu am y dafnau olaf o danwyddau ffosil, fe ddylem fod yn lleihau gwastraff ynni ac yn datblygu potensial enfawr Cymru am ynni glan o’r haul, y gwynt a’r tonnau.

“Rydym yn gofyn i’n Prif Weinidog ddatgan moratoriwm ar ffracio. Mae gan Lywodraeth Cymru rheolaeth lawn dros gynllunio, felly fe allen nhw ei atal ar amrantiad.”

Wrth i’r llosgwyr carbon Toriaidd wthio’n galetach nag eriod i fynd ati i ffracio ymhob man – e.e. Owen Patterson yn y Daily Telegraph – byddai’n dda credu y bydd Llywodraeth Lafur Cymru’n taro nol yn gryf i warchod ein pobl a’n byd.

‘Dim Ffracio!’ ddylai fod y nod, gan fynd ati i sicrhau hwb anferth i ynni glan, adnewyddol, yn lle hynny. Dyna’r unig ymateb call i’r rhybuddion gwyddonol ynghylch peryglon cynhesu byd-eang a newid hinsawdd i bawb ohonom.

Roedd Rali sylweddol ddoe yn arwydd i wleidyddion yr holl bleidiau bod disgwyl arnynt i weithredu i ddweud “Na!” i ffracio. Ond bydd rhaid gwthio llawer

Dafydd Wigley'n annerch y Rali Gwrth Ffracio o flaen Senedd Cymru

Dafydd Wigley’n annerch y Rali Gwrth Ffracio o flaen Senedd Cymru

Tyrfa sylweddol yn y Rali Gwrth Ffracio

Tyrfa sylweddol yn y Rali Gwrth Ffracio

mwy eto arnynt cyn sicrhau buddugoliaeth yn y frwydr dyngedfennol hon.