Tag Archives: fracking

Ein gwleidyddion – anghyfrifol o ddistaw yn wyneb y stormydd?

 

Llongyfarchiadau i Blaid Genedlaethol yr Alban, yr SNP. Mewn arolwg brys gan Y Papur Gwyrdd heddiw, nhw yw’r unig un o brif bleidiau gwleidyddol gwledydd Prydain oedd yn cyfeirio ar brif dudalen eu gwefannau at Newid Hinsawdd.

Ac er mor dyngedfennol o bwysig ydyw, doedd yr un o’r pleidiau’n cyfeirio’n benodol at Uwch Gynhadledd y Cenhedloedd Unedig sydd i’w chynnal ym Mharis rhwng Tachwedd 30 a Rhagfyr 11.

Nod y gynhadledd honno, ar gyngor gwyddonol taer, yw sicrhau cytundeb cadarn rhyngwladol i dorri’n sylweddol ar losgi carbon er mwyn ffrwyno ychydig ar eithafion Newid Hinsawdd.

Mae diffyg parodrwydd y gwleidyddion i dynnu sylw’r cyhoedd at fygythiad Cynhesu Byd-eang – o farnu o wefannau swyddogol eu pleidiau – yn gwbl syfrdanol. Mae’n adlewyrchu diffyg consyrn enbyd ar eu rhan, yn gwbl anghyfrifol yn wir.

Rhag ofn bod yr apparatchiks aml-bleidiol eisiau amau’r honiadau uchod, manylwn ychydig ar rai pethau gan ambell i blaid y gellir dweud eu bod yn ymwneud â ‘chynaliadwyedd’ (sydd, felly, yn wleidyddol sâff i son amdano):

  • Canmolwn yr SNP am sôn am Climate Change ac am drafod Green Scotland. Ond, yn llai herfeiddiol …
  • Roedd Plaid Cymru’n dweud eu bod yn pwyso am foratoriwm ar ffracio yng Nghymru.
  • Roedd Llafur Cymru yn dathlu arbed allyriadau CO2 trwy gynnydd mewn ail-gylchu ac yn croesawu cwmni ynni adnewyddol Swedaidd i Ynys Môn.
  • Whare teg i’r Labour Party UK, roedd eu gwefan mewn melt-down llwyr gyda phopeth wedi diflannu heblaw am gyhoeddiadau am Jeremy Corbyn a’i dîm newydd – fel tai’r Blairite Llafur Newydd olaf wedi diffodd y goleuadau wrth adael y swyddfa!
  • Roedd y Green Party of England and Wales wedi colli’r plot, ar goll yn llwyr mewn cors o bolisïau cymdeithasol ac economaidd er mwyn troedio’n ofalus ar y Ddaear.
  • Does dim pwynt cyfeirio at unrhyw blaid arall: beth bynnag sy’n llechu yn eu polisïau yn rhywle, doedden nhw ddim ag unrhyw awydd i dynnu sylw ato. Ac, wrth gwrs, mae’r ‘Greenest Government ever’, chwedl David Cameron, wedi hen droi’n ddu bitch carbonaidd.

Gwrandewch ar ddau o’n harweinwyr doeth yn rhybuddio ynghylch difrifoldeb bygythiad Newid Hinsawdd – gan wrthgyferbynnu hynny gyda thawedogrwydd ein gwleidyddion ar drothwy cynhadledd mor bwysig:

Kofi Annan, cyn Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig: ‘Mae’r byd yn cyrraedd pwynt naid y tu hwnt i’r hyn efallai na fydd modd troi newid hinsawdd yn ôl. Os digwydd hyn, byddwn wedi peryglu hawl ein cenedlaethau presennol a dyfodol i blaned iach a chynaliadwy – bydd y cyfan o ddynoliaeth ar ei cholled.’ (Guardian, Mai 3, 2015)

Yr Archesgob Rowan Williams (y cafodd tyrfa fawr ohonom ein goleuo cymaint ganddo mewn cyfarfod yn Ysgol Bryn Tawe, Abertawe, ddoe (Medi 13): ‘Ymhell o fod yn fygythiad ansicr rhywbryd yn y dyfodol, mae byd sy’n cynhesu yn realiti presennol go iawn gyda thymereddau byd-eang eisoes wedi codi o O.8% ers cyn y chwyldro diwydiannol. Mae ymchwyddiadau storm cryfach, glawogydd trymach, ac adnoddau prinnach yn rhan o fywyd dyddiol i bobloedd ddi-rif ledled y byd … Rhaid i ni barhau i wneud y galwadau cryfach posibl i sicrhau bod cyfiawnder hinsawdd yn gwestiwn canolog …’ (Cymorth Cristnogol, Taken by Storm, Mawrth 2014)

Gwleidyddion aml-bleidiol! – wnewch chi wrando ac arwain? – fel yr Albanwyr.

Rhybudd Obama: Gallwn fod yn rhy hwyr gyda Newid Hinsawdd

“DYMA un o’r pynciau prin hynny sy’n golygu, oherwydd ei feintioli, oherwydd ei ehangder, os nad ydym yn ei gael yn iawn, efallai na fyddwn yn gallu ei droi ’nôl. A fyddwn ni ddim yn gallu addasu’n ddigonol. Mae’r fath beth â bod yn rhy hwyr pan ddaw hi i Newid Hinsawdd.”

Yr Arlywydd Barack Obama: "Nid problem i genhedlaeth arall yw Newid Hinsawdd."

Yr Arlywydd Barack Obama: “Nid problem i genhedlaeth arall yw Newid Hinsawdd.”

Dyna rybudd iasoer yr Arlywydd Barack Obama wrth gyhoeddi cynlluniau newydd i gwtogi ar allyriadau nwyon tŷ gwydr diwydiannau ynni yr Unol Daleithiau.

Cyfeirio oedd Arlywydd Obama at y ffaith bod llawer o wyddonwyr yn ofni mai Cynhadledd Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig ym Mharis – fis Rhagfyr nesaf – fydd y cyfle olaf i wledydd weithredu o ddifrif i ffrwyno cyfraniad dynoliaeth at y prosesau sy’n cynhesu’r Ddaear mor beryglus.

Rhybudd gwyddonwyr ers hir amser yw bod rhaid cyfyngu ar y codiad yn nhymheredd atmosffer y Ddaear – i lai na 2˚C o gymharu a lefelau cyn-ddiwydiannol.

Os gadawn i’r cynydd fynd yn uwch na 2˚C, yr ofn yw y bydd systemau naturiol y blaned yn troi’n anghyfeillgar iawn i ddynoliaeth. Mae cylchgrawn New Scientist am fis Awst yn dangos bod 4 allan o’r 5 prif astudiaethau arbennigol yn dangos ein bod eisoes wedi cyrraedd 1˚C yn uwch na’r ffigwr cyn-ddiwydiannol hwnnw (tua 1850-1899).

Mae’r disgwyl y bydd El Nino newydd y Môr Tawel yn profi’n anarferol o gryf eleni yn rheswm arall i gredu y bydd cynhesu’r Ddaear yn cyflymu. Disgwylir mai 2015 fydd y flwyddyn boethaf ers dechrau’r cyfnod diwydiannol (gan chwalu unwaith ac am byth yr honiadau dwl y daeth ‘Newid Hinsawdd i ben ym 1998’!).

Wrth baratoi at Gynhadledd Paris, felly, mae’r Arlywydd Obama wedi datgan ei fod am weld allyriadau nwyon tŷ gwydr yr Unol Daleithiau yn disgyn gan 32% erbyn 2030, o gymharu a lefelau 2005. Byddai hynny’n golygu cau cannoedd o bwerdai trydan sy’n llosgi glo a llawer iawn o byllau glo.

Yn naturiol, mae diwydiant glo America – a’u lobïwyr gwleidyddol – yn gandryll o wrthwynebus i’r cynllun. Felly, hefyd, ymgeiswyr Arlywyddol y Gweriniaethwyr sy’n gwadu newid hinsawdd. Beth bynnag am stormydd newid hinsawdd, mae America’n wynebu stormydd gwleidyddol chwerw iawn yn ôl patrwm cyfoes y wlad honno. Parhau i ddarllen

Gwrandawn ar Ffransis, Pab y tlodion, Pab y Ddaear

MAE pob cyfraniad i’r ymdrech i drysori’r Ddaear yn werthfawr. Mae cyfraniad gan Bab Eglwys Rufain yn arbennig felly.

“Faint o lengoedd sydd gan y Pab?” holodd Stalin un tro’n ddirmygus. Wel, mewn termau dylanwad ar laweroedd o bobl ledled y byd, myrdd o lengoedd.

Dyw hynny ddim yn golygu bod pawb, hyd yn oed y tu fewn i’r Eglwys Babyddol, yn croesawu pob arweiniad gan y Pabau. Mae gwrthwynebiad yr Eglwys i atal-genhedlu, er enghraifft, yn annealladwy yn wyneb cynnydd brawychus poblogaeth y byd.

Ond mewn cyfnod pryd mae corfforaethau pwerus yn gwthio globaleiddio arnom, gan roi mwy o bwys ar greu elw nac ar gynnal cymunedau dynol a gwarchod cynefinoedd bywyd gwyllt, mae cael cefnogaeth mor awdurdodol i’r mudiad sy’n trysori’r Ddaear i’w groesawu’n fawr.

Y Pab Ffransis - ei gylchlythyr yn galw arnom i wrando a gweithredu

Y Pab Ffransis – ei gylchlythyr yn galw arnom i wrando ar rybuddion a gweithredu i warchod ein Daear. Llun: tcktcktck.org

Felly, bydd cylchlythyr newydd y Pab Ffransis ar bwnc Newid Hinsawdd, Laudato Si’ (Molwn Ef) Ar ofal o’n cartref cyffredin, yn hwb anferth i’r ymdrechion i fynnu bod gwleidyddion yn cymryd bygythiadau Cynhesu Byd-eang o ddifrif. Dyma’i rybudd canolog:

‘Yn ôl pob tebyg, byddwn yn gadael sbwriel, chwalfa a bryntni i genedlaethau’r dyfodol. Mae twf prynwriaeth, gwastraff a newid amgylcheddol wedi gwasgu cymaint ar allu’r blaned i’n cynnal nes bod ein ffordd o fyw gyfoes, anghynaladwy, yn rhwym o achosi trychinebau … Dim ond trwy weithredu penderfynol, yma a nawr, y gellir lleihau ar effeithiau’r diffyg cydbwysedd presennol. Rhaid i ni ystyried ein cyfrifoldeb o flaen rheiny fydd yn dioddef o’r canlyniadau erchyll.’

Er mor llugoer yr ymateb i neges y Pab gan wleidyddion Gweriniaethol yr Unol Daleithiau – y mwyafrif ohonynt yn gwadu Newid Hinsawdd i blesio’r diwydiannau llosgi carbon – bydd rhaid i hwythau, hyd yn oed, wrando ar yr offeiriad dewr a heriol hwn pan aiff i annerch Cyngres America ym mis Medi. Ac nid dyn i wanhau ei bregeth wrth ystyried natur ei gynulleidfa yw’r Pab Ffransis.

Dylai ddod i bregethu ym Mhrydain hefyd. Ar ddiwrnod cyhoeddi Laudato Si’, roedd Llywodraeth Dorïaidd San Steffan yn cyhoeddi eu bod yn dod â chymorth i ffermydd gwynt ar dir i ben flwyddyn yn gynnar, sef y dull mwyaf llwyddiannus presennol o ynni adnewyddol. A dyma’r Llywodraeth sy’n gwthio ffracio arnom fel dull newydd o ryddhau CO2 i’r awyr. Newid Hinsawdd? Dim problem i’r Toris. Parhau i ddarllen

Gwrth-Ffracwyr Cymru’n magu nerth

DANGOSODD Rali Cyfeillion y Ddaear a Mudiad Gwrth Fracio Cymru yng Nghaerdydd ddoe (Sadwrn, Hydref 11) fod yr ymgyrch holl bwysig i atal y tyllwyr nwy ffosil anghyfrifol yn magu nerth yn ein plith.

Dim ond un Arweinydd o’r pleidiau gwleidyddol oedd yn bresennol i siarad i’r cannoedd o flaen ein Senedd cenedlaethol, ond roedd pob plaid yn cael ei chynrychioli – ar wahan i’r Toriaid sy’n amlwg ym mhocedi’r corfforaethau ynni carbon.

Roedd yr Arglwydd Dafydd Wigley a Bethan Jenkins AC yno i darannu ar ran Plaid Cymru, Mick Antoniw AC fel aelod Llafur, William Powell o’r Democratiaid Rhyddfrydol a Pipa Bartolotti fel Arweinydd y Blaid Werdd yng Nghymru.

Cafwyd rhybuddion cryf ac unol y byddai caniatau ffracio yn gam hynod annoeth fyddai’n niweidio’n cymunedau a’r byd. Yr unig rai fyddai’n elwa fyddai’r cyfoethogion corfforaethol a’u gweision gwleidyddol yn San Steffan.

Fel dywedodd y Dr Gareth Club, pennaeth Cyfeillion y Ddaear Cymru: “Mae hyd yn oed y cwmniau ffracio’n cydnabod na fydd yn gostwng biliau ynni. Yn lle gwasgu am y dafnau olaf o danwyddau ffosil, fe ddylem fod yn lleihau gwastraff ynni ac yn datblygu potensial enfawr Cymru am ynni glan o’r haul, y gwynt a’r tonnau.

“Rydym yn gofyn i’n Prif Weinidog ddatgan moratoriwm ar ffracio. Mae gan Lywodraeth Cymru rheolaeth lawn dros gynllunio, felly fe allen nhw ei atal ar amrantiad.”

Wrth i’r llosgwyr carbon Toriaidd wthio’n galetach nag eriod i fynd ati i ffracio ymhob man – e.e. Owen Patterson yn y Daily Telegraph – byddai’n dda credu y bydd Llywodraeth Lafur Cymru’n taro nol yn gryf i warchod ein pobl a’n byd.

‘Dim Ffracio!’ ddylai fod y nod, gan fynd ati i sicrhau hwb anferth i ynni glan, adnewyddol, yn lle hynny. Dyna’r unig ymateb call i’r rhybuddion gwyddonol ynghylch peryglon cynhesu byd-eang a newid hinsawdd i bawb ohonom.

Roedd Rali sylweddol ddoe yn arwydd i wleidyddion yr holl bleidiau bod disgwyl arnynt i weithredu i ddweud “Na!” i ffracio. Ond bydd rhaid gwthio llawer

Dafydd Wigley'n annerch y Rali Gwrth Ffracio o flaen Senedd Cymru

Dafydd Wigley’n annerch y Rali Gwrth Ffracio o flaen Senedd Cymru

Tyrfa sylweddol yn y Rali Gwrth Ffracio

Tyrfa sylweddol yn y Rali Gwrth Ffracio

mwy eto arnynt cyn sicrhau buddugoliaeth yn y frwydr dyngedfennol hon.

Troi at BP am gyngor diogelwch ffracio?

LLONGYFARCHIADAU i’r bobl ifanc gynhaliodd brotest effeithiol iawn yn ddiweddar yn erbyn y ganolfan ffracio nwy £38 miliwn sy’n cael ei chodi ar y cyd gyda BP ar gampws newydd Prifysgol Abertawe (Y Papur Gwyrdd, Campws Caniwt neu Campws Cynffig, Chwefror 3, 2014).

Y panel haul gan BP Solar yn ein gardd yn Nhreforys - cyn iddynt gefni ar ynni adnewyddol

Panel haul gan BP Solar – yn ein gardd yn Nhreforys ers 1996, cyn iddynt droi cefn ar ynni adnewyddol.

Rhoddwyd safle 65 acer hen storfa olew i’r Brifysgol gan BP yn 2012 ar gyfer y campws gwyddoniaeth newydd. Mae’r prosiect yn cael ei ariannu’n rhannol trwy arian cyhoeddus o Fanc Buddsoddi Ewrop a Llywodraeth Cymru. Ac, os cofiwch, bu cryn bwysau ar wleidyddion y Bae gan BP i brysuro i roi’r arian.

Ond doedd y perthynas newydd rhwng penaethiaid Prifysgol Abertawe a BP ddim yn amlwg yn y cyhoeddusrwydd cynnar. Dim ond yn ddiweddarach daeth y son am ganolfan ymchwil ar y cyd i’r golwg.

Gyda hiwmor du hynod eironig mae llefaryddion y Brifysgol yn cyfeirio at y ganolfan fel ‘Sefydliad Ymchwil Diogelwch Ynni’. Yn sicr, mae gan gorfforaeth enfawr BP gryn dipyn o brofiad yn y maes hwnnw. Er enghraifft –

  • Yn 2005, lladdwyd 15 o bobl ac anafwyd 180 mewn ffrwydrad mewn purfa olew BP yn Texas City, Texas. Dangoswyd nad oedd BP wedi dilyn y rheoliadau diogelwch gofynnol.
  • Yn 2007, arllwyswyd 200,000 o olew craidd o bibell BP i’r môr ym Mae Prudhoe, Alaska. Dangoswyd nad oedd BP wedi delio gyda gwendidau yn y bibell.
  • Yn 2010, lladdwyd 11 o weithwyr gan ffrwydrad ar safle BP Deepwater Horizon yng Ngwlff Mecsico. Cytunodd BP nad oedd systemau diogelwch newydd yn weithredol. Arllwyswyd mwy o olew nag erioed o’r blaen i’r môr – 175 miliwn o alwyni.
  • Heb anghofio – mai tancer olew dan reolaeth BP oedd y Torrey Canyon. Trawodd yn erbyn creigiau ym 1967 wrth i’r capten geisio prysuro rhwng Ynysoedd y Sili a Chernyw. Gollyngwyd 35 miliwn galwyn o olew ar yr arfordir a bu raid bomio’r llong gan Lu Awyr Prydain.

Rhaid edmygu’r enghraifft hyfryd o ‘Olchi Gwyrdd’ (Green Wash*) a ddefnyddir wrth ddisgrifio’r ganolfan arfaethedig fel ‘Sefydliad Diogelwch Ynni’. Y gwir syml yw mai sefydliad fydd e i hwyluso a chyflymu datblygu ffracio nwy ledled gwledydd Prydain, ynghyd â mentrau ynni carbon eraill.

Bu gan BP ran fechan yn y diwydiant ynni adnewyddol am gyfnod ers 1981. Buont a phrosiectau mewn ynni solar, gwynt a biomass ac mae gyda ni ein hunain un o baneli haul BP Solar yn ein gardd yn Nhreforys ers 1996.

Ond daeth hynny i ben yn 2011-13, efallai fel sgil-effaith o gostau trychineb Deepwater Horizon. Cefnodd BP ar ynni adnewyddol gan droi yn ôl yn llwyr at ynni ffosil, yn olew a nwy, a’u nwyon tŷ gwydr. Efallai nad yw’n syndod, felly, bod y gair ar led bod Prifysgol Abertawe wedi bod yn gwrthwynebu cynllun Morlyn Abertawe. Bwriad y prosiect hwnnw yw cyflenwi trydan nid o garbon brwnt ond o lanw glân y môr, a hynny ger campws newydd y brifysgol ym Mae Abertawe.

Dilynwch yr arian.

I ddysgu mwy am agwedd myfyrwyr Abertawe am hyn i gyd, ewch at: http://swanseaagainstfracking.wordpress.com/
* Efallai bydd cyfieithiad gwell na ‘Golchi Gwyrdd’ gan Ganolfan Hywel Teifi Edwards?