LLONGYFARCHIADAU i’r bobl ifanc gynhaliodd brotest effeithiol iawn yn ddiweddar yn erbyn y ganolfan ffracio nwy £38 miliwn sy’n cael ei chodi ar y cyd gyda BP ar gampws newydd Prifysgol Abertawe (Y Papur Gwyrdd, Campws Caniwt neu Campws Cynffig, Chwefror 3, 2014).
Panel haul gan BP Solar – yn ein gardd yn Nhreforys ers 1996, cyn iddynt droi cefn ar ynni adnewyddol.
Rhoddwyd safle 65 acer hen storfa olew i’r Brifysgol gan BP yn 2012 ar gyfer y campws gwyddoniaeth newydd. Mae’r prosiect yn cael ei ariannu’n rhannol trwy arian cyhoeddus o Fanc Buddsoddi Ewrop a Llywodraeth Cymru. Ac, os cofiwch, bu cryn bwysau ar wleidyddion y Bae gan BP i brysuro i roi’r arian.
Ond doedd y perthynas newydd rhwng penaethiaid Prifysgol Abertawe a BP ddim yn amlwg yn y cyhoeddusrwydd cynnar. Dim ond yn ddiweddarach daeth y son am ganolfan ymchwil ar y cyd i’r golwg.
Gyda hiwmor du hynod eironig mae llefaryddion y Brifysgol yn cyfeirio at y ganolfan fel ‘Sefydliad Ymchwil Diogelwch Ynni’. Yn sicr, mae gan gorfforaeth enfawr BP gryn dipyn o brofiad yn y maes hwnnw. Er enghraifft –
- Yn 2005, lladdwyd 15 o bobl ac anafwyd 180 mewn ffrwydrad mewn purfa olew BP yn Texas City, Texas. Dangoswyd nad oedd BP wedi dilyn y rheoliadau diogelwch gofynnol.
- Yn 2007, arllwyswyd 200,000 o olew craidd o bibell BP i’r môr ym Mae Prudhoe, Alaska. Dangoswyd nad oedd BP wedi delio gyda gwendidau yn y bibell.
- Yn 2010, lladdwyd 11 o weithwyr gan ffrwydrad ar safle BP Deepwater Horizon yng Ngwlff Mecsico. Cytunodd BP nad oedd systemau diogelwch newydd yn weithredol. Arllwyswyd mwy o olew nag erioed o’r blaen i’r môr – 175 miliwn o alwyni.
- Heb anghofio – mai tancer olew dan reolaeth BP oedd y Torrey Canyon. Trawodd yn erbyn creigiau ym 1967 wrth i’r capten geisio prysuro rhwng Ynysoedd y Sili a Chernyw. Gollyngwyd 35 miliwn galwyn o olew ar yr arfordir a bu raid bomio’r llong gan Lu Awyr Prydain.
Rhaid edmygu’r enghraifft hyfryd o ‘Olchi Gwyrdd’ (Green Wash*) a ddefnyddir wrth ddisgrifio’r ganolfan arfaethedig fel ‘Sefydliad Diogelwch Ynni’. Y gwir syml yw mai sefydliad fydd e i hwyluso a chyflymu datblygu ffracio nwy ledled gwledydd Prydain, ynghyd â mentrau ynni carbon eraill.
Bu gan BP ran fechan yn y diwydiant ynni adnewyddol am gyfnod ers 1981. Buont a phrosiectau mewn ynni solar, gwynt a biomass ac mae gyda ni ein hunain un o baneli haul BP Solar yn ein gardd yn Nhreforys ers 1996.
Ond daeth hynny i ben yn 2011-13, efallai fel sgil-effaith o gostau trychineb Deepwater Horizon. Cefnodd BP ar ynni adnewyddol gan droi yn ôl yn llwyr at ynni ffosil, yn olew a nwy, a’u nwyon tŷ gwydr. Efallai nad yw’n syndod, felly, bod y gair ar led bod Prifysgol Abertawe wedi bod yn gwrthwynebu cynllun Morlyn Abertawe. Bwriad y prosiect hwnnw yw cyflenwi trydan nid o garbon brwnt ond o lanw glân y môr, a hynny ger campws newydd y brifysgol ym Mae Abertawe.
Dilynwch yr arian.
I ddysgu mwy am agwedd myfyrwyr Abertawe am hyn i gyd, ewch at: http://swanseaagainstfracking.wordpress.com/
* Efallai bydd cyfieithiad gwell na ‘Golchi Gwyrdd’ gan Ganolfan Hywel Teifi Edwards?
Y Papur Gwyrdd 